انواع داربست نقش مهمی در داربست بندی ساختمان و پیشرفت پروژه‌های عمرانی دارند. اما آیا می‌دانید تفاوت انواع داربست در چیست و هر کدام چه کاربردهایی دارند؟ اگر در حوزه ساخت و ساز یا تعمیرات فعالیت می‌کنید یا صرفا کنجکاو هستید بدانید مزایا و معایب انواع داربست کدامند، در ادامه با شما هستیم تا با نگاهی کامل به کاربرد انواع داربست در ساختمان سازی، انتخاب مناسبی برای پروژه خود داشته باشید. لازم به ذکر است که دانستن این موارد می‌تواند جلوی هزینه‌های اضافی و خطرات احتمالی را بگیرد.در ادامه با کاربرد انواع داربست در ساختمان سازی و انتخاب بهترین مدل آشنا می‌شویم.شناخت دقیق انواع داربست و کاربرد آن‌ها در ساختمان سازی نقش مهمی در اجرای ایمن و حرفه‌ای پروژه‌های عمرانی دارد.
انواع داربست در ساختمان سازی شامل چه مدل‌هایی هستند؟
در میان انواع داربست های پرکاربرد در صنعت ساختمان و پروژه های عمرانی، چهار مدل اصلی زیر بیشترین توجه را به خود جلب کرده‌اند.این چهار مدل از انواع داربست در ساختمان سازی، کاربرد گسترده‌ای دارند و انتخاب صحیح میان آن‌ها به نوع پروژه، ارتفاع سازه و شرایط محیطی بستگی دارد
- داربست فلزی
- داربست چوبی
- داربست مدولار
- داربست معلق
هر یک از این مدل‌ها ویژگی‌ها، مزایا و کاربردهای خاص خود را دارند. در ادامه هر کدام از این داربست‌ها را به طور کامل شرح داده و مزایا و معایب آن‌ها را بررسی خواهیم کرد.
⚙️ پیشنهاد ویژه: داربست چکشی چیست؟👉✔️🌟
انواع داربست
داربست فلزی
داربست فلزی یکی از انواع داربست است که به دلیل استحکام بالا و دوام زیاد در صنایع مختلف به خصوص ساخت و ساز کاربرد دارد. این داربست در ساختمان سازی از لوله‌های فولادی با ضخامت استاندارد ۴.۸ میلی‌متر که به آن‌ها لوله ۵ میلی‌متری نیز گفته می‌شود، ساخته شده‌اند.
📖بلاگ: راهنمای انتخاب پیمان کار ساختمانی✔️
اجزای اصلی داربست فلزی شامل لوله‌های ۶ و ۳ متری، قالب‌ها و بست‌ها می‌باشد که با اتصال و مونتاژ دقیق و اصولی، امکان دسترسی به ارتفاع‌های مختلف را فراهم می‌کنند. این نوع داربست بیشتر در قسمت‌های بیرونی ساختمان نصب می‌شود تا علاوه بر ایجاد دسترسی برای کارگران، ایمنی ساختمان را نیز تضمین کند.
همچنین در پروژه‌های صنعتی و عمرانی مانند تعمیرات بزرگ، برج سازی و پل سازی بسیار کارآمد است. مقاومت داربست فلزی در برابر فشار و عوامل محیطی همچون باد و باران، این داربست در ساختمان سازی را به انتخابی مطمئن برای سازه‌های بلند و پیچیده تبدیل کرده است.در میان انواع داربست، داربست فلزی به دلیل تحمل وزن بالا و مقاومت در برابر شرایط محیطی، یکی از پرکاربردترین مدل‌ها در پروژه‌های ساختمانی محسوب می‌شود.
کاربردهای داربست فلزی
انواع داربست فلزی در پروژه‌های متنوع عمرانی، صنعتی و ساختمانی به دلیل استحکام بالا و امکان استفاده در ارتفاعات، بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند. یکی از اصلی‌ترین کاربردهای داربست در ساختمان سازی جایی است که برای نصب نما، گچکاری و رنگ آمیزی سطوح بلند استفاده می‌شود. در پروژه‌های برج سازی، داربست فلزی بستری ایمن و مطمئن برای فعالیت‌های مختلف مانند نصب تجهیزات و دسترسی به ارتفاع بالا فراهم می‌کند.
همچنین این نوع داربست در پروژه‌های صنعتی نظیر تاسیسات نفت و گاز برای نگهداری و تعمیر واحدهای حساس به کار می‌رود. در ساخت پل‌ها و تونل‌ها نیز به علت مقاومت بالا و تحمل وزن زیاد از این داربست‌ها برای نصب تجهیزات سنگین و قرارگیری نیروهای کاری استفاده می‌شود.
علاوه بر این پروژه‌های مرمت و بازسازی سازه‌های تاریخی و قدیمی نیز به این نوع داربست‌ها نیاز دارند. چراکه ایمنی را تضمین و دسترسی به نقاط دشوار سازه‌ها را ممکن می‌کنند. به طور کلی داربست فلزی به دلیل استقامت و قابلیت‌های منحصربه‌فرد، یکی از ابزارهای مهم در صنایع عمرانی و صنعتی به شمار می‌رود.
داربست فلزی همچنین در اجرای داربست بندی صنعتی و پوشش‌دهی نماهای سنگین نیز عملکردی ایمن و پایدار دارد.
مزایای استفاده از داربست فلزی
- مقاومت بالا: توانایی تحمل فشار زیاد و شرایط سنگین
- دوام و طول عمر زیاد: مقاوم در برابر طوفان، باران و خم شدن
- ایمنی بیشتر: تضمین پایداری برای فعالیت در ارتفاعات
- سرعت نصب و جداسازی: امکان تنظیم آسان و کوتاه کردن زمان پروژه
- سازگاری با محیط زیست: قابل بازیافت و دوستدار طبیعت
معایب داربست فلزی
- وزن سنگین
- هزینه بالا
داربست های چوبی
داربست چوبی یکی از انواع داربست های سنتی محسوب می‌شوند که از خرک، تخته و پل‌های موقت تشکیل شده‌اند. این نوع داربست معمولا از چوب‌هایی باکیفیت مانند چوب روس ساخته می‌شود. زیرا دوام و استحکام مناسبی دارد. داربست چوبی اغلب به صورت ثابت طراحی شده و برای پروژه‌های کوچک و موقتی نظیر رنگ آمیزی، تعمیرات داخلی ساختمان و کارهای سبک در ساختمان‌های سنتی یا روستایی کاربرد دارد.
گاهی اوقات این داربست‌ها قابلیت جابه‌جایی دارند و ممکن است بر پایه‌هایی با چرخ‌های قفل دار نصب شوند تا امکان حرکت و دسترسی آسان را فراهم کنند. طراحی ساده و امکان ساخت سریع، داربست چوبی را به گزینه‌ای ارزان و قابل دسترس تبدیل کرده است.
کاربردهای داربست چوبی
انواع داربست چوبی بیشتر در پروژه‌های کوچک و موقتی کاربرد دارد. این داربست‌ها در پروژه‌های رنگ آمیزی خانه، تعمیرات داخلی ساختمان‌های سنتی و کارهای سبک کارگران مورد استفاده قرار می‌گیرند.
برای مثال، در روستاها و مناطق سنتی از داربست‌های چوبی برای ساخت بناهای ساده و موقت استفاده می‌شود. علاوه بر این برای پروژه‌های هنری یا نماکاری‌های محدود، داربست های چوبی ابزار مناسبی هستند. طراحی آسان و قابلیت استفاده در ارتفاع کم، امکان اجرای سریع و بدون نیاز به تجهیزات سنگین را فراهم می‌کند. در مقایسه با سایر انواع داربست، این مدل مناسب فعالیت‌هایی است که در ارتفاع پایین‌تر و با بودجه محدود انجام می‌شوند.
مزایای استفاده از داربست چوبی
- وزن سبک: داربست‌های چوبی بسیار سبک‌تر از انواع فلزی هستند که این ویژگی حمل و نقل و نصب آن‌ها را آسان‌تر کرده و برای پروژه‌های موقتی یا کوتاه مدت ایده آلتر است.
- هزینه کمتر: این نوع داربست به دلیل قیمت پایین‌تر مواد اولیه (چوب) و عدم نیاز به تجهیزات سنگین در نصب، گزینه‌ای مقرون به صرفه است.
- اجرای آسان: ساختار ساده و طراحی راحت آن‌ها باعث می‌شود بدون نیاز به نیروی متخصص یا ابزار ویژه، سریع نصب یا جمع آوری شوند.
- تعادل مناسب: این داربست‌ها در کارهایی که ارتفاع کم دارند، تعادل نسبی خوبی ایجاد می‌کنند و امکان کار ایمن‌تر را برای افراد فراهم می‌کنند.
- کاربرد در پروژه‌های خاص: به دلیل هماهنگی داربست‌های چوبی با معماری سنتی و پروژه‌های خاص (مثل کارهای هنری یا تعمیرات داخلی)، استفاده از آن‌ها در این نوع فعالیت‌ها به صرفه و منطقی است.
- قابلیت جابجایی آسان: در صورت مجهز بودن به چرخ، این داربست‌ها به سادگی جابجا شده و در مکان‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.
معایب داربست چوبی
- دوام کمتر: آسیب پذیر در برابر شرایط سخت محیطی
- ایمنی پایین‌تر: پایداری ضعیف‌تر نسبت به داربست‌های فلزی
داربست مدولار
داربست مدولار یکی از انواع داربست پیشرفته است که از قطعات پیش ساخته و قابل اتصال تشکیل شده است. این نوع داربست به دلیل طراحی مدولار و ساختار منعطف، امکان تطبیق آسان با نیازهای متنوع پروژه‌های ساختمانی، صنعتی و تعمیراتی را فراهم می‌کند. اجزای آن شامل پایه‌های عمودی، مهارهای افقی و اتصالات استاندارد شده است که نصب سریع و موثری را امکان پذیر می‌کند. این داربست به دلیل طراحی پیشرفته، در میان انواع داربست ساختمانی، گزینه‌ای حرفه‌ای و دقیق برای پروژه‌های بزرگ‌مقیاس به‌حساب می‌آید.
کاربردهای داربست مدولار
داربست های مدولار در بسیاری از پروژه‌های پیچیده و بزرگ استفاده می‌شوند. کاربردهای اصلی این نوع داربست به شرح زیر است.
- پروژه‌های عظیم ساختمانی: برای ساخت و تکمیل سازه‌های مرتفع مانند آسمان‌خراش‌ها، برج‌ها و مخازن
- تعمیر و نگهداری: در سازه‌های بزرگ نظیر پل‌ها، تونل‌ها و سدها برای انجام عملیات‌های بازسازی
- صنایع نفت و پتروشیمی: به دلیل نیاز این صنایع به دسترسی امن و پایدار به تجهیزات مرتفع
- سازه‌های خاص: در پروژه‌های موقتی مانند ساخت استیج، داربست‌های مدولار به دلیل نصب و جمع آوری سریع مورد استفاده قرار می‌گیرند.
قابلیت انعطاف بالا این نوع داربست باعث شده که در محیط‌های محدود و پیچیده نیز کاربرد داشته باشد.
برای مثال فرض کنید پروژه‌ای برای ساخت یک پل بزرگ در دست اجراست. تیم سازنده نیاز به یک سازه خاص دارد که امکان دسترسی به زیر پل و بخش‌های مرتفع آن را فراهم کند. در چنین شرایطی استفاده از داربست مدولار بسیار ایده آل است.
این داربست به دلیل modular بودن، قابلیت انطباق با طراحی خاص پروژه را فراهم کرده و می‌توان به کمک آن به نقاط مختلف ساختار پل دسترسی داشت. نصب سریع، استحکام بالا و امنیت بیشتر از ویژگی‌هایی است که داربست مدولار را برای این پروژه بسیار کاربردی می‌کند.
مزایای استفاده از داربست مدولار
- انعطاف پذیری بالا: طراحی داربست مدولار امکان تنظیم آن را برای هر پروژه خاص، بدون نیاز به تغییر در ساختار اصلی فراهم می‌کند.نسبت به سایر انواع داربست در پروژه‌های مرتفع، مدولارها انعطاف بیشتری در طراحی دارند و می‌توانند با سازه‌های خاص و هندسه پیچیده هم تطبیق یابند.
- نصب و جداسازی سریع: قطعات این نوع داربست به صورت استاندارد طراحی شده‌اند که نصب و جداسازی آن‌ها را توسط نیروی انسانی غیرمتخصص امکان پذیر می‌کند.
- ایمنی ارتقا یافته: ساختار پایدار، طراحی مهندسی شده و کیفیت قطعات تضمین شده، امنیت کارکنان را تا حد زیادی افزایش می‌دهد.
- کاربرد در پروژه‌های پیچیده: این داربست به دلیل تطبیق سریع با شکل و طرح پروژه، انتخابی مناسب برای شرایط پیچیده و خاص است.
- دوام بالا: استفاده از مواد با کیفیت بالا باعث شده است که این نوع داربست عمر مفید بالاتر و مقاومت بیشتری در برابر شرایط محیطی داشته باشد.
- صرفه جویی در زمان: ساختار مدولار و نصب آسان این امکان را فراهم می‌کند که پروژه‌های بزرگ در زمان کمتری تکمیل شوند.
معایب داربست مدولار
- هزینه اولیه بالا: قیمت اجزای مدولار به دلیل کیفیت بالاتر و طراحی پیچیده، بیشتر از انواع سنتی داربست است.
- حمل و نقل دشوار: برخی از بخش‌های این داربست وزن زیادی دارند که ممکن است جابه‌جایی آن را پیچیده کند.
- نیاز به آموزش: برای استفاده بهینه و ایمن از این نوع داربست، به افراد ماهر و آموزش‌دیده نیاز است.
داربست معلق
در بین انواع داربست مورد استفاده در ساختمان های بلند، داربست معلق جایگاهی منحصربه‌فرد دارد که امکان کار در ارتفاعات بالا را فراهم می‌کند. داربست معلق یکی از انواع داربست است که به صورت سکوهای آویزان از بالاترین نقطه سازه‌ها مانند ساختمان‌ها یا برج‌ها نصب می‌شود و باعث می‌شود تا کاربران بتوانند دسترسی به نقاط مرتفع و سخت دسترس را داشته باشند. این نوع داربست به کمک کابل‌ها، طناب‌ها یا زنجیرها از پشت بام یا سایر بخش‌های سازه آویزان می‌شود و ارتفاع آن قابل تنظیم است.
داربست‌های معلق به دلیل طراحی خاص خود نیازی به اتصال به زمین ندارند و برای کارهایی مانند تعمیرات، رنگ آمیزی، نماکاری و نصب تابلوهای تبلیغاتی در ساختمان‌های مرتفع، منحصربه‌فرد و کارآمد هستند.
به دلیل نیاز به تکیه‌گاه محکم در سازه، این نوع داربست معمولا در پروژه‌های بلندمرتبه مورد استفاده قرار می‌گیرد. وسایل ایمنی مناسب و استفاده از تجهیزات مقاوم، امنیت بیشتری به این نوع داربست می‌بخشند و آن را به گزینه‌ای کاربردی برای کار در ارتفاع تبدیل کرده‌اند.
کاربردهای داربست معلق
داربست‌های معلق در صنایعی که نیاز به دسترسی به ارتفاعات بالا دارند، پراهمیت‌اند. این داربست معمولا در پروژه‌های زیر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- ساخت و نصب نما: در ساختمان‌های مرتفع برای ایجاد یا زیباسازی نما، بهترین گزینه است.
- تعمیرات سازه‌های بلند: انجام عملیات تعمیر و نگهداری برج‌ها، پل‌ها و سازه‌هایی که امکان دسترسی از زمین ندارند.
- نقاشی و شستشوی نما: ایده آل برای رنگ آمیزی یا تمیزکاری در ساختمان‌ها یا برج‌های بلند.
- تبلیغات شهری: نصب تابلوها و بنرهای تبلیغاتی بر روی دیواره ساختمان‌های بلند.
برای مثال فرض کنید در حال نصب یک تابلو تبلیغاتی بزرگ بر روی نمای یک برج مرتفع هستید. در این شرایط، داربست معلق بهترین گزینه برای شما محسوب می‌شود. با استفاده از طناب‌ها و زنجیرها، این داربست از پشت بام آویزان می‌شود و ارتفاع آن به راحتی قابل تنظیم است.
بدین ترتیب شما می‌توانید به تمامی نقاط مورد نظر با ایمنی کامل دسترسی داشته باشید. همچنین این نوع داربست به دلیل عدم نیاز به اتصال به زمین، فضای کمتری اشغال کرده و از اختلال در جریان‌های شهری جلوگیری می‌کند.
مزایای استفاده از داربست معلق
- دسترسی به نقاط مرتفع و دشوار: این نوع داربست بندی ساختمان امکان دستیابی به بخش‌هایی را فراهم می‌کند که از طریق داربست‌های سنتی یا ثابت قابل دسترس نیستند.این مدل از داربست بندی، علاوه بر کاهش نیاز به فضای زمینی، یکی از بهینه‌ترین روش‌ها برای دسترسی به سطوح خارجی در پروژه‌های مرتفع شهری است.
- کاهش نیاز به فضای زمینی: به دلیل آویزان بودن، فضای زمین برای داربست اشغال نمی‌شود که این ویژگی در مکان‌های شلوغ و شهری بسیار کاربردی است.
- انعطاف پذیری تنظیم ارتفاع: امکان تنظیم ارتفاع دقیق با استفاده از طناب، زنجیر یا کابل‌ها برای دسترسی بهتر به نقاط مورد نظر
- ایمنی بالا: طراحی ویژه و استفاده از وسایل محافظ مانند کابل‌های مقاوم و زنجیرهای استاندارد، امنیت بالایی برای کاربران فراهم می‌کند.
- صرفه جویی در هزینه: در برخی موارد، استفاده از داربست معلق هزینه‌های مربوط به نصب و نگهداری سازه‌های سنتی زمینی را کاهش می‌دهد.
- مناسب برای پروژه‌های خاص: گزینه‌ای ایده آل برای کارهایی مانند نقاشی، شستشو یا نصب تبلیغات در ساختمان‌های بلند است.
معایب داربست معلق
- نیاز به تجهیزات تخصصی: برای راه اندازی این داربست به کابل‌ها، زنجیرها و ابزارهای مقاوم نیاز است که هزینه و تخصص بیشتری می‌طلبد.
- ظرفیت بار محدود: این نوع داربست نمی‌تواند وزن زیادی را تحمل کند و برای حمل تجهیزات سنگین یا تعداد بالای کارکنان مناسب نیست.
- نیاز به مهارت فنی: تنظیم و استفاده ایمن از این داربست نیاز به افراد متخصص دارد.
تفاوت انواع داربست
انواع داربست ها به عنوان یکی از ابزارهای اصلی ساخت و ساز و تعمیرات، در انواع مختلفی طراحی می‌شوند تا نیازهای متنوع پروژه‌ها را برآورده سازند. تفاوت انواع داربست در ساختمان سازی، از جنس مصالح و ساختار گرفته تا میزان ایمنی و سرعت نصب، می‌تواند بر روند پروژه تأثیرگذار باشد. انواع داربست شامل داربست فلزی، داربست چوبی، داربست مدولار و داربست معلق هستند که هر کدام ویژگی‌ها، کاربردها، مزایا و معایب خاصی دارند. تفاوت آن‌ها عمدتا به جنس مواد، قابلیت تنظیم ارتفاع و کاربرد انواع داربست بازمی‌گردد.
برای درک بهتر تفاوت میان انواع داربست و مقایسه مستقیم ویژگی‌ها، کاربردها، مزایا و معایب آن‌ها، جدول زیر تهیه شده است.
| نوع داربست | ویژگی‌ها | کاربردها | مزایا | معایب |
|---|---|---|---|---|
| فلزی | دارای استحکام و دوام بالا، ساخته شده از لوله‌های فولادی | پروژه‌های ساختمانی، صنعتی، برج سازی، پل سازی و مرمت سازه‌های قدیمی | مقاومت بالا، طول عمر زیاد، ایمنی بیشتر، نصب سریع, داربست بندی نما و پروژه‌های مقاوم‌سازی | وزن سنگین، هزینه بالا |
| چوبی | سبک، ارزان، مناسب برای پروژه‌های سنتی و موقتی | رنگ آمیزی، تعمیرات داخلی ساختمان، پروژه‌های هنری و سبک | وزن سبک، هزینه کمتر، نصب آسان، مناسب برای پروژه‌های کوچک | دوام کمتر، ایمنی پایین‌تر |
| مدولار | انعطاف پذیر، قابل تنظیم، ساخته شده از قطعات استاندارد | ساخت سازه‌های عظیم، نگهداری پل‌ها و سدها، صنایع نفت و گاز، سازه‌های خاص | انعطاف بالا، نصب سریع، ایمنی ارتقا یافته، دوام زیاد، صرفه جویی در زمان | هزینه بالا، حمل دشوار، نیاز به نیروی متخصص |
| معلق | آویزان از بالاترین نقطه سازه، قابل تنظیم با کابل یا زنجیر | نماکاری، تعمیرات ساختمان‌های مرتفع، نصب تبلیغات و رنگ آمیزی نما | دسترسی به نقاط سخت، اشغال نکردن فضای زمینی، ایمنی بالا | نیاز به تجهیزات تخصصی، ظرفیت بار محدود، نیاز به مهارت فنی |
نتیجه گیری
در انتخاب انواع داربست، شناخت تفاوت‌ها و درک مزایا و محدودیت‌های هر گزینه، رمز موفقیت پروژه است. بسته به شرایط پروژه، میزان ارتفاع، هزینه و سطح ایمنی مورد نیاز، باید داربستی انتخاب شود که با نیازهای فنی و اقتصادی شما هم خوانی داشته باشد. این تصمیم نه فقط بر روند اجرایی، بلکه بر ایمنی نیروها و کیفیت نهایی کار نیز تاثیر مستقیم خواهد داشت.برای انتخاب بهترین مدل از میان انواع داربست در پروژه‌های عمرانی، باید فاکتورهایی مانند ارتفاع سازه، شرایط آب‌وهوایی و نوع فعالیت عمرانی را در نظر گرفت.اگر برای انتخاب بهترین نوع داربست برای پروژه خود نیاز به مشاوره تخصصی دارید، با تیم ما تماس بگیرید.
سوالات متداول انواع مهم داربست
- بهترین نوع داربست برای ساختمان‌های مرتفع چیست؟
داربست معلق یا مدولار به دلیل ایمنی و انعطاف بالا، بهترین گزینه برای ساختمان‌های بلند هستند.
- تفاوت داربست فلزی و چوبی در چیست؟
داربست فلزی مقاوم‌تر و ایمن‌تر است، اما داربست چوبی سبک‌تر و ارزان‌تر می‌باشد.
آیا داربست مدولار نیاز به نیروی متخصص دارد؟
- بله، برای نصب اصولی و ایمن داربست مدولار به افراد آموزش دیده نیاز است.